Danas nas je napustio Sulejman Begović Memo Frula, čovjek čija je izvedba Moravca na fruli u filmu “Bitka na Neretvi” ostala upamćena kao jedan od najemotivnijih trenutaka ovog partizanskog spektakla. Memo Frula, kako su ga zvali, bio je ne samo talentovani muzičar već i simbol kulturne baštine Jablanice.
Prisjećamo se našeg intervjua sa njim iz 2022. godine, kada nam je sa sjetom i ponosom govorio o svojim iskustvima sa snimanja filma, susretima sa velikim glumačkim zvijezdama i svojoj ljubavi prema muzici.
U ime portala JablanicaLive, izražavamo najdublje saučešće porodici, prijateljima i svim sugrađanima zbog gubitka Sulejmana Begovića-Meme Frule.
Razgovor portala Jablanicalive sa ‘Memom’ iz 2022 godine:
Prošlo je više od pet decenija otkako je snimljen legendarni film “Bitka na Neretvi” koji je do sada vidjelo preko 540 miliona gledalaca širom svijeta, gotovo više nego sve filmove koji su snimljeni na eks jugoslovenskim prostorima. Film je ocijenjen kao partizanski spektakl po holivudskom modelu.
Reditelj filma je Veljko Bulajić a pored ostalih, glumili su Orson Welles, Hardy Krüger, Yul Brynner, Sergej Bondarčuk, Sylva Koscina, Curt Jürgens, Franco Nero, Oleg Vidov, Howard Ross, Bata Živojinović, Milena Dravić, Boris Dvornik, Ljubiša Samardžić, Faruk Begolli i mnogi drugi. Jedan od filmskih plakata napravio je čuveni Pikaso.
U sto sedamdeset i pet minuta filma “Bitkaa Neretvi” ispričana je herojska priča o događajima iz 1943. godine, poznatoj i kao bitka za ranjenike, (4. Neprijateljska ofanziva, u kojoj su na Titove partizane, pored Nijamaca i Italijana udruženo udarili ustaše Ante Pavelića i četnici Draže Mihajlovića.
Avioni, topovi, tenkovi, sve je to prodefiliralo u filmu svih filmova – “Bitki na Neretvi”. A onda su slijedile projekcije širom svijeta i brojne nagrade. Na međunarodnom filmskom festivalu u Moskvi prije devet godina Bulajićev film uvršten je među deset najgledanijih ratnih filmova iz Drugog svjetskog rata ikada snimljenih, uz bok “Mosta na rijeci Kwai” i “Najdužeg dana. U bivšoj Jugoslaviji film je gledalo pet miliona ljudi, Francuska televizija ga je prikazala tri puta, talijanska i kineska pet puta, a često je prikazivan i na američkim TV stanicama.
Film je u pola vijeka prikazan u više od osamdeset država svijeta, od Čilea do Rusije, od Kine do Perua. Osvojio je dvadeset prestižnih filmskih nagrada i gotovo da i danas nema nikoga na ovim prostorima ko nije čuo za “Bitku na Neretvi”.
Pored velikih filmskih zvijezda, svojih nekoliko minuta u filmu je dobio Sulejman Begović Memo iz Jablanice. On je odsvirao legendarnu izvedbu Moravca na fruli u filmu, nakon što je oslobođen Prozor od Italijana i ustaša. Jablaničani ga znaju kao Memu Frulu.
Za jablanica.live prisjetio se snimanja filma, glumaca, i čuvene scene i izvedbe Moravca.
“Rođen sam u staroj kući u Podbrežju, iza kuće Muje Lihića. Tu sam stanovao do 1957. godine. 1967. godine sam došao sa vojske, a film se snimao 1968. i 1969. godine”, počinje Sulejman.
“Frulu sam naučio svirati sam. Bio sam dugo vremena član KUD-a “Pero Bilić”. Zvali bi me po potrebi, kada bi neki nastup bio. Priredbe bi najviše bile davane po selima. Prvo sam počeo učiti svirati harmoniku, pa su mi je pokvarili i onda sam prešao na frulu. Pročulo se do Sarajeva da znam dobro svirati. Nakon nekog vremena došao je u Jablanicu na vrata mog oca Zaim Imamović, izvođač sevdalinki. Pitali su moga oca da krenem sa njima u Sarajevo. On je rekao da da mu ja nisam težak, i da će imati njima ko svirati, ako plate nekome. Tada sam imao 11 godina i nije mi otac dao da idem.”
“Imao sam dva prijatelja, Jovu i Vladu. Oni bi uvijek prvi znali sve informacije, pa su tako među prvima i čuli za snimanje filma u Jablanici. Trebao im je neko ko zna svirati frulu da snime scenu sa kolom. Jovo i Vlado su mene predložili i uskoro sam dobio poziv da sudjelujem u filmu. Imao sam probu kod sadašnje zgrade kina. Navečer sam otišao na probu, a ujutro odmah na snimanje.”
“Prije nego što sam počeo snimati scenu, 15 ljudi me spremalo, stavljalo mi boje po licu. Rekao sam im: “Ako se to ne može oprati, nemojte to mazati po meni”. Moglo se oprati, naravno. Snimanje moje scene trajalo je 15 minuta, nije puno. Upoznao sam sve glumce iz filma. Bili su tu Ljubiša Samardžić, Bata Živojinović, Milena Dravić..Hotel je tada bio na lokaciji današnje Opštine. Tu bi na terasi ekipa iz filma, glumici i tako dalje pili, jeli, družili se, veselili se.”
“Jul Briner je svirao harmoniku u filmu. Naravno, nije je znao svirati. Uzeo je harmoniku i simulirao sviranje, razvlačio harmoniku, a iznad njega bio je zvučnik koji je reproducirao muziku. Kada se to snimalo bilo je hrpa ljudi koji su nas gledali. Svi su se skupili i opkolili nas.”
“Film sam gledao nekoliko puta, a Jablaničani me pamte po toj ulozi. Najviše se prisjećam snimanja kada sjedim sa mojim prijateljem Mirsadom Pilavom, koji svira harmoniku. On me nedavno i snimao kako sviram, kaže da ima za uspomenu.” – ispričao je 80-godišnji Sulejman Begović Memo.
